Rozpoznanie depresji klinicznej

Depresję rozpoznaje się gdy spełnione są kryteria diagnostyczne według standardów DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) lub ICD (International Classification of Diseases).

Typowe zachowania jakie widoczne są u chorego to:

obniżone nastroje( stały, wyraźny nastrój depresyjny, smutek, uczucie beznadziei oraz często niewielkie lub brak zainteresowania czy przyjemności w codziennych aktywnościach),

utrata energii( odczuwalne zmęczenie, nawet po niewielkim wysiłku oraz brak energii do codziennych czynności),

trudności w koncentracji i myśleniu (problemy z koncentracją, podejmowaniem decyzji oraz utrudnione myślenie logiczne i abstrakcyjne),

zmiany w wadze i apetycie( zmiany w apetycie czy sposobie jedzenia powiązane z odczuwanymi emocjami, prowadzące do utraty lub zyskania wagi),

problemy ze snem( bezsenność, trudności z zasypianiem lub nadmierne śnienie lub sen niespokojny),

pojawienie się myśli samobójczych( myśli samobójcze, planowanie działań samobójczych oraz zanurzenie w myślach o śmierci),

zmiany w aktywności( spadek aktywności społecznej oraz wycofanie się z przyjemności i aktywności, które wcześniej sprawiały radość),

poczucie beznadziejności( poczucie, że sytuacja nie poprawi się oraz pesymizm dotyczący przyszłości),

fizyczne objawy( bóle ciała, dolegliwości somatyczne oraz bóle głowy, bóle brzucha, bóle mięśni, a nawet problemy z układem pokarmowym, pomimo braku jasnych, fizycznych przyczyn tych dolegliwości),

zmiany w psychomotoryce

( spowolnienie ruchów i mowy lub przeciwnie, agitacja i nadmierna aktywność psychomotoryczna),

izolacja społeczna (Unikanie kontaktów społecznych, trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu relacji interpersonalnych).

Tutaj znajdziesz Bezpłatny Test DASS 21 przedstawiający skalę Depresji, Lęku oraz Stresu

Kiedy udać się do specjalisty

Aby spełnić kryteria diagnozy depresji klinicznej, objawy powinny utrzymywać się przez co najmniej dwa tygodnie. To oznacza, że osoba musi doświadczać charakterystycznych objawów depresji przez ten okres czasu lub dłużej.

Podczas tego czasu objawy powinny być obecne przez większość dni i większość dnia. Jednak czas ich trwania może być znacznie dłuższy w praktyce, a depresja często rozwija się w formie epizodów nawracających.

W niektórych przypadkach depresja może trwać przez kilka miesięcy lub nawet lat, z epizodami remisji, w których objawy są mniej intensywne lub mogą zanikać na pewien czas.

Ważne jest również zauważenie, że depresja może wpływać na różne obszary życia, w tym na funkcjonowanie społeczne, zawodowe i codzienne.

Osoba, u której podejrzewa się depresję, powinna jak najszybciej skonsultować się z psychologiem lub psychiatrą, który dokładnie oceni objawy i podejmie odpowiednie kroki diagnostyczne i lecznicze.

Wczesna interwencja i leczenie depresji mogą znacząco poprawić nie tylko jakość życia ale przede wszystkim uchronić chorego przed utratą życia.

Trudna adaptacja 

Zaburzenia adaptacyjne to rodzaj zaburzeń psychicznych, które wynikają z trudności w dostosowaniu się do zmiany lub stresującej sytuacji życiowej. Mogą wynikać z utraty pracy, rozwodu, choroby czy innych trudności. Objawy zaburzeń adaptacyjnych utrzymują się przez określony czas po wystąpieniu stresującej sytuacji, ale nie trwają dłużej niż sześć miesięcy po zakończeniu tego okresu.

Osoba z zaburzeniem adaptacyjnym może doświadczać znaczących objawów depresji (przeżywanie smutku, utraty zainteresowań czy obniżonego nastroju), lęku (doświadczanie niepokoju czy nadmiernego napięcia psychosomatycznego) czy trudności w funkcjonowaniu społecznym w odpowiedzi na konkretne wydarzenia życiowe.

Zaburzenia adaptacyjne podkreślają znaczenie psychologicznej elastyczności i zdolności do  dostosowywania się do zmian czy trudności życiowych.

Chociaż objawy zaburzeń adaptacyjnych mogą przypominać objawy innych zaburzeń, różnią się tym, że są bezpośrednio związane z konkretnym wydarzeniem życiowym.Najczęściej terapia psychologiczna może być skutecznym środkiem w leczeniu zaburzeń adaptacyjnych. Pomaga w radzeniu sobie z konkretnymi problemami i rozwijaniu zdrowszych strategii radzenia sobie oraz budowaniu zdolności do radzenia sobie z przyszłymi sytuacjami stresowymi.

Co nas wyróżnia?

Psycholog i psychoterapeuta na blogu

Wstrzymane emocje

Stan, w którym doświadczamy głębokich uczuć straty, smutku lub rozpaczy, ale nie wyrażamy tych emocji w sposób otwarty lub zdrowy.

Jest to często związane z zahamowaniem uczuć, wstrzymaniem się od wyrażania emocji, unikaniem wyrażania żalu lub zastosowaniem mechanizmów obronnych t.j. wypieranie, minimalizowanie czy zamiana uczuć wobec trudnych doświadczeń.

Niewyrażony żal może być związany z traumą. Osoby, które doświadczyły trudnych przeżyć, czasem nieświadomie zahamowują te emocje, aby chronić się przed bólem.Problem nie pokazywania trudnych emocji może mieć swoje korzenie w uwarunkowaniach społecznych czy kulturowych. Społeczeństwo może odgrywać istotną rolę w tym, jak wyrażamy czy tłumimy swoje emocje. Przykładem może być powszechne podejście do męskości. Kojarzone jest  z twardością i zdolnością do powstrzymywania się od okazywania słabości, w tym emocji takich jak smutek czy żal( który utożsamiane jest ze słabością). 

Równie powszechny jest problem nacisku na utrzymywanie pozorów szczęścia i sukcesu. Ludzie obawiając się społecznego osądu maskują swoje prawdziwe emocje, w tym żal.  Może prowadzić to do wewnętrznych konfliktów i problemów związanych z autentycznością.W przypadku emocji ważna jest możliwość ich integracji  czyli zdolności akceptowania, zrozumienia i przetwarzania  uczuć w sposób konstruktywny.

Warto byśmy nie bagatelizowali i nie tłumili emocji lecz starali się nad nimi pracować aby lepiej zrozumieć co wywołuje nasze uczucia i zmieniać to co wpływa na nie destrukcyjnie..

Niezapokojone potrzeby

Koncepcja niezaspokojonych potrzeb często jest związana z psychologią humanistyczną, a szczególnie z teorią potrzeb Abrahama Maslowa.

Według niego ludzie dążą do zaspokojenia kolejnych poziomów potrzeb, poczynając od podstawowych (fizjologicznych) aż do najwyższego poziomu (samorealizacji). Niezaspokojone potrzeby na niższych poziomach mogą wpływać na ogólne funkcjonowanie osoby.Niezaspokojone potrzeby mogą przyczyniać się do frustracji, niezadowolenia czy złości.

Długotrwający brak zaspokojenia ważnych potrzeb może pogłębić uczucia bezwartościowości, przyczynić się do pojawienia się symptomów depresyjnych czy lękowych oraz zakłócić relacje interpersonalne. Brak zaspokojenia potrzeby miłości i przynależności może prowadzić do izolacji społecznej.Gdy nasze potrzeby nie są zaspokojone, mogą rozwijać różne strategie adaptacyjne, aby radzić sobie z tą sytuacją. Jednym z nich jest projekcja czyli przesuwanie odpowiedzialności za swoje problemy na innych ludzi lub zdarzenia losowe. Niekiedy posługujemy się mechanizmem przelewania frustracji na innych poprzez używanie agresji. A niekiedy uciekamy w pracę przepracowując się i zaniedbując inne obszary życia.

Jednym z elementów terapii psychologicznej jest praca się nad identyfikacją i zaspokojeniem niezaspokojonych potrzeb oraz budowanie świadomości i dbałości o własne potrzeby.

O firmie

Nieprzepracowana strata

To złożonym procesem emocjonalnym, który obejmuje różne etapy i może mieć wpływ zarówno na zdrowie psychiczne, jak i fizyczne. Kluczowym elementem związanym z żalem po utracie jest przejście wszystkich etapów żałoby. Elisabeth Kübler-Ross w swojej książce "O śmierci i umieraniu" wyróżniła pięć etapów żałoby: zaprzeczenie, gniew, negocjacja, depresja i akceptacja.

Choć nie wszyscy przechodzą przez te etapy w taki sam sposób, to model ten pomaga zrozumieć różnorodność reakcji na stratę.W zależności czego dotyczyła strata (bliskiej osoby, pracy, zdrowia czy innego znaczącego elementu życia) rysuje się różny obraz reakcji na nią (dobrze opisywali to zjawisko Stephen Fleming i Tony Thompson). Nieprzepracowany żal może prowadzić do traumatycznych doświadczeń. John Bowlby, autor teorii przywiązania, podkreślał, że nieodpowiednio przetworzone utraty w okresie dzieciństwa mogą wpływać na zdolność do nawiązywania zdrowych relacji w dorosłym życiu a nieprzepracowany żal związany z utratą lub rozłąką może wpływać na nasze zdrowie psychiczne.Nieprzepracowany żal związany z utratą może przyczyniać się do rozwoju depresji. 

Niezgoda na zmianę

Trudności w akceptacji zmiany to naturalny element ludzkiego doświadczenia. Jednakże brak akceptacji zmiany może prowadzić do stresu, niepokoju i nawet problemów dla naszej psychiki.

Ludzie mogą odczuwać niepokój wobec tego, co nieznane. Nowa sytuacja, nawet jeśli potencjalnie korzystna, może budzić obawy i opór ze względu na niepewność. Zmiana może być utożsamiana z utratą czegoś dla nas ważnego. Nawet jeśli zmiana jest pozytywna, to nadal może towarzyszyć strach przed zniknięciem tego, co już było stałe i znane.W każdej zmianie ważne jest widzenie sensu i celu do których zmiana prowadzi. Ich brak może przyczynić się do rozwoju zaburzeń psychicznym w tym także depresyjnych.

Zmiany mogą wpłynąć na zachwianie się poczucia kontroli nad własnym życiem. Osoby, które silnie potrzebują kontroli, mogą doświadczać trudności w sytuacjach, gdzie potrzebna jest adaptacja. Potrafimy być przywiązani do swoich rutyn ze względu na poczucie bezpieczeństwa i przewidywalności. Zmiana może zakłócić tę równowagę, co może prowadzić do oporu, utraty pewności siebie i pogorszenia się nastroju.

Proces zmiany dobrze opisał William Bridges, przyrównując go do procesu żałoby, gdzie osoba musi się pożegnać z poprzednim stanem, zanim całkowicie zaakceptuje nową rzeczywistość.

Samoocena i Przekonania

Aaron Beck, twórca kognitywnej terapii behawioralnej, opracował Model Kognitywny Depresji.

Według tego modelu, myśli automatyczne i przekonania o sobie odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu emocji.

Negatywne przekonania o sobie mogą być uważane za filtr, przez który patrzymy na świat, co wpływa na nasze emocje i zachowanie.

W miarę upływu czasu te przekonania stają się automatyczne i trudno jest zauważyć, jak wpływają na nasze myśli, emocje i zachowanie.

Długotrwałe utrzymywanie negatywnego spojrzenia na siebie może prowadzić do rozwoju zaburzeń depresyjnych.

Niskie poczucie własnej wartości, negatywne przekonania o sobie, o braku wartości, braku zdolności do radzenia sobie z życiowymi wyzwaniami, czy też przekonania o tym, że nie zasługujemy na miłość czy szacunek innych. Te przekonania mogą wzmacniać uczucie depresji.

Podobnie pesymistyczne myślenie może utrwalać uczucie beznadziejności i przyczyniać się do utrzymywania choroby.

Znacznym zagrożeniem jest także porównywanie siebie z innymi, zwłaszcza w erze mediów społecznościowych, może prowadzić do niskiego poczucia wartości. Widzenie życia innych przez pryzmat sukcesów i szczęścia może wzmacniać przekonanie o własnej niewystarczalności.

W depresji często obserwuje się cykle myśli depresyjnych, w których negatywne przekonania o sobie prowadzą do negatywnych myśli, które z kolei utrzymują chorobę.

Ten cykl może być trudny do przerwania bez interwencji terapeutycznej.

Warunki życia 

Izolacja Społeczna

Brak ze strony innych i izolacja społeczna są czynnikami ryzyka dla wystąpienia zaburzeń depresyjnych. Silne relacje społeczne rodzinne czy przyjacielskie mogą działać jak ochrona przed jej rozwinięciem.

Bliscy dostarczają nam poczucie bezpieczeństwa i niekiedy sensu życia a także zapewniają przestrzeń do dzielenia się emocjami. 

Warunki Socjoekonomiczne

Niski status społeczno-ekonomiczny, brak dostępu do edukacji, niestabilność zatrudnienia czy brak perspektyw zawodowych oraz trudności finansowe, brak dostępu do podstawowych dóbr i usług mogą zwiększać podatność na depresję. A dodatkoo bariery finansowe czy społeczno-rodzinne mogą ograniczać możliwość korzystania z profesjonalnej pomocy.

Stygmatyzacja i Dyskryminacja

Stygmatyzacja związana z chorobami psychicznymi wynika z uprzedzeń i stereotypów społecznych.

Osoby z depresją mogą być postrzegane jako "leniwe", "niezdolne do radzenia sobie" lub "nieprzewidywalne".

Kiedy osoby z chorobami psychicznymi doświadczają stygmatyzacji, mogą zacząć wierzyć w negatywne stereotypy, co może prowadzić do efektu samospełniającej się przepowiedni.

Ciągłe doświadczanie negatywnych opinii może prowadzić do utraty poczucia własnej wartości i identyfikacji, co zwiększa podatność na zachorowanie.

Psycholog i psychoterapeuta na blogu

Biologiczna natura depresji

Genetyka

Geny mogą odgrywać ważną rolę w podatności na zachorowanie. Osoby mające bliskich krewnych z historią depresji są bardziej narażone na rozwój tego zaburzenia.

Badania molekularne skupiające się na identyfikacji konkretnych genów związanych z depresją wykazały związek między genem transportera serotoniny (5-HTT) a podatnością na zachorowanie. Pewne warianty tego genu są związane z większym ryzykiem rozwoju choroby.

Zmiany Neurobiologiczne

Zaburzenia w funkcjonowaniu neuroprzekaźników, takich jak serotonin, noradrenalina i dopamina, są związane z depresją. Te substancje chemiczne odgrywają kluczową rolę w regulacji nastroju i emocji.

Serotonina jest neuroprzekaźnikiem związanym z regulacją nastroju, snu, apetytu i wielu innych funkcji. Zaburzenia w układzie serotoninergicznym są często zauważalne u osób z depresją. Niskie poziomy serotoniny mogą przyczynić się do wystąpienia objawów depresyjnych.

Także noradrenalina odgrywa istotną rolę w regulacji reakcji na stres oraz czuwania. Zaburzenia w układzie noradrenergicznym są związane z obniżeniem poziomu energii i motywacji co z kolei może wpłynąć na rozwój choroby.

Dopamina jest związana z systemem nagrody i przyjemności oraz  reguluje ruchy. Dysfunkcje w układzie dopaminergicznym mogą wpływać na poziom przyjemności i motywacji, co stanowi istotny element w depresji.

Hormony stresu, takie jak kortyzol, wpływają także na funkcjonowanie neuroprzekaźników.

W sytuacjach chronicznego stresu, te interakcje mogą prowadzić do zmian w układzie nerwowym związanym z rozwojem choroby.

Zmiany Strukturalne Mózgu

Badania wskazują, że osoby z depresją mogą mieć zmiany w strukturze mózgu, zwłaszcza w obszarach związanych z regulacją emocji, takich jak hipokamp.

Hipokamp, region mózgu związany z pamięcią i regulacją emocji, może ulegać zmniejszeniu wielkości u osób z depresją. Przyczyną tego zjawiska może być stres.

Psychologiczne podłoże depresji

Stres Psychospołeczny

Intensywne zdarzenia życiowe, takie jak utrata bliskiej osoby, rozwód, utrata pracy, czy kłopoty finansowe niosą ze sobą skomplikowane emocje, poczucie straty, bezradności, co mogą być czynnikami ryzyka dla depresji.

Podobnie osoby doświadczające traumatycznych wydarzeń, takich jak przemoc fizyczna, seksualna czy maltretowanie w dzieciństwie, są bardziej narażone na rozwinięcie się choroby w późniejszym życiu.

Niestety oddziaływanie długotrwałego  stresu, który  uruchamia  negatywne myślenie i formowanie pesymistycznych przekonań o sobie, świecie i przyszłości ma negatywny na nas wydżwięk.  Każde utrwalanie myśli może przyczyniać się do rozwinięcia się choroby.

Zaburzenia Psychologiczne

Depresja często współwystępuje z różnymi zaburzeniami takimi jak zaburzenie lękowe ogólne (GAD), zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (OCD), czy paniki. Niestety wzajemne oddziaływanie tych zaburzeń może skomplikować obraz kliniczny i utrudnić właściwe rozpoznanie choroby i tym samym utrudnić leczenie.

Podobny związek obserwuje się w przypadku zaburzeń odżywiania, zwłaszcza anoreksji nervosa i bulimii nervosa. Skomplikowana relacja między obrazem ciała, jedzeniem a emocjami może prowadzić do współwystępowania zaburzeń depresyjnych.

U niektórych osób z depresją może wystąpić dodatkowy wymiar psychotyczny, czyli utrata kontaktu z rzeczywistością, doświadczania omamów lub urojeń.

Doświadczenie traumatycznych wydarzeń może przyczynić si.ę do  rozwoju choroby, szczególnie jeśli doświadczenie to było długotrwałe lub powtarzające się. Depresja często współistnieje z zespołem stresu pourazowego (PTSD).

Niektóre zaburzenia osobowości, takie jak borderline personality disorder (Zaburzenie osobowości borderline, BPD) czy narcystyczne zaburzenie osobowości, mogą także współwystępować z zaburzeniami depresyjnymi..

Osoby z BPD są szczególnie podatne na wahania nastroju i epizody depresji.

Na rozwój choroby mogę mieć wpływ uzależnienia od substancji, takie jak alkohol czy narkotyki.

Osoby zmagające się z uzależnieniem często doświadczają także problemów emocjonalnych, które mogą prowadzić do rozwoju depresji lub mogą wynikać z bezpośrednio z samej choroby.

W przypadku chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera czy Parkinsona, depresja może stanowić współistniejący objaw.

Z kolei procesy neurodegeneracyjne mogą wpływać na funkcje mózgu związane z regulacją nastroju.

U dzieci i młodzieży zaobserwowano iż depresja może współistnieć z różnymi zaburzeniami uczuciowo-regulacyjnymi, takimi jak zaburzenia zachowania, nadpobudliwość psychoruchowa czy zaburzenia lękowe.

Depresja to choroba psychiczna dotykająca miliony ludzi na całym świecie. Jest zjawiskiem wielowymiarowym, które wymaga holistycznego spojrzenia na jego korzenie. Pomimo że badania nad depresją są intensywne, wciąż pozostaje wiele tajemnic dotyczących tego, jak i dlaczego ta choroba się rozwija.Na kompleksowy jej krajobraz składają się aspekty biologiczne, jak i psychospołeczne.

KONTAKT

Masz pytania?

Chcesz wiedzieć, czy psychoterapia jest dla Ciebie? A może chcesz dowiedzieć się czy rozpocząć terapię indywidualna czy par ? Zostaw swoje dane kontaktowe, a skontaktuję się z Tobą.

Informacje

holistycznaterapiawasilewska@gmail.com

+48 501314029
ul. Stefana Jaracza 56 lok 1
90-262 Łódź

Firma

Beata Matys Wasilewska

Strona www stworzona w kreatorze WebWave.