Anatomia bólu po zdradzie czy stracie partnera. Psycholog i psychoterapeuta na blogu.
Zdrada i rozstanie to wydarzenia, które mogą drastycznie zmienić nasze życie i sposoby postrzegania świata. Stanowią one zanurzoną w emocjach i chaosie sytuację, która dotyka nie tylko naszej psychiki, ale również naszych relacji z innymi oraz naszej tożsamości.
Ból po zdradzie lub rozstaniu to nie tylko osobiste doświadczenie, ale również często skomplikowany proces emocjonalny, który wywiera wpływ na nasze zdrowie psychiczne i fizyczne. Zrozumienie natury tego rodzaju cierpienia, wymaga przyjrzenia się zarówno jego korzeniom ewolucyjnym, jak i psychospołecznym.
Co wspólnego z bólem ma ewolucja
Nasze reakcje na zdradę lub rozstanie mogą mieć korzenie głęboko zakorzenione w historii naszego gatunku. Mechanizmy obronne i strategie przetrwania, które ewoluowały w naszym mózgu przez wieki, mogą nadal kształtować nasze reakcje na tego rodzaju doświadczenie.
Walka, ucieczka lub paraliż
Mechanizm walki, ucieczki lub paraliżu ewoluował jako sposób na radzenie sobie z zagrożeniami nie tylko fizycznymi ale także może być aktywowany w przypadku zagrożenia emocjonalnego, takiego jak zdrada lub rozstanie.
Reakcja walki może objawiać się jako próba konfrontacji partnera lub partnerki, szukanie wyjaśnień, argumentacja lub nawet zemsta. Osoba działając próbuje przywrócić kontrolę nad sytuacją.
Ucieczka może objawiać się jako próba uniknięcia sytuacji lub osoby, która wywołuje silne emocje. Osoba może próbować unikać rozmów, unikać miejsc, które kojarzą się z partnerem lub partnerką, lub nawet fizycznie oddalić się od sytuacji, która wywołuje ból emocjonalny.
Paraliż, czyli moment, gdy człowiek staje w miejscu i nie jest w stanie podejmować żadnych działań, może być reakcją na zbyt przytłaczające emocje związane z zdradą lub rozstaniem. Osoba może czuć się tak przytłoczona, że nie jest w stanie podejmować żadnych decyzji ani działać i jedyne co może, to próbować przetrwać emocjonalną burzę.
Przetwarzanie informacji negatywnych
Niektóre badania nad PTSD sugerują, że nasz mózg jest bardziej skłonny do zapamiętywania i przetwarzania informacji negatywnych niż pozytywnych. Może być to związane z mechanizmem obronnym mającym na celu uniknięcie zagrożeń i utrzymanie bezpieczeństwa.
W kontekście zdrady lub rozstania, ta tendencja może prowadzić do obsesyjnego analizowania sytuacji negatywnych oraz utrzymywania się w stanie emocjonalnego cierpienia.
Wzorce przywiązania
Wczesne doświadczenia związane z przywiązaniem kształtują nasze wzorce przywiązania i reakcje na intymne relacje. Osoby, które miały negatywne doświadczenia w dzieciństwie, takie jak zaniedbanie emocjonalne lub zdrada zaufania, mogą być bardziej podatne na silniejszy ból i trudności w radzeniu sobie z zdradą lub rozstaniem w dorosłym życiu.
Z perspektywy ewolucyjnej, reakcje na zdradę lub rozstanie można interpretować jako naturalne adaptacje, mające na celu ochronę i zabezpieczenie własnych interesów reprodukcyjnych oraz przetrwanie genów. Reakcje emocjonalne na zdradę lub rozstanie, takie jak smutek, złość czy poczucie straty, mogą służyć jako mechanizmy obronne, które pomagają człowiekowi radzić sobie z trudnymi sytuacjami. Poprzez doświadczenie cierpienia, może podjąć działania mające na celu uniknięcie podobnych sytuacji w przyszłości lub nauczyć się lepiej chronić swoje interesy m.in. reprodukcyjne.
Dlaczego strata partnera boli
Badania neurobiologiczne przynoszą coraz więcej dowodów na to, że ból emocjonalny po zdradzie lub rozstaniu jest faktycznie odbierany przez mózg podobnie jak ból fizyczny. Badania z zastosowaniem technik neuroobrazowania, takich jak obrazowanie rezonansem magnetycznym (MRI) czy elektroencefalografia (EEG), wykazały aktywację tych samych obszarów mózgu w odpowiedzi na ból emocjonalny i fizyczny.
Obszary mózgu związane z przetwarzaniem bólu, wykazują aktywację w przypadku zarówno bólu emocjonalnego, jak i fizycznego. To sugeruje, że niezależnie od tego, czy doświadczamy bólu fizycznego czy emocjonalnego, mózg reaguje w podobny sposób, wywołując podobne reakcje emocjonalne i fizjologiczne.
Kotwiczenie uwagi
Inaczej skupienie się na negatywnych lub bolesnych doświadczeniach, może być powszechnym mechanizmem obronnym w reakcji na ból po zdradzie lub rozstaniu. Z biologicznego punktu mózg skupia się na zapamiętywaniu sytuacji, które wywołują silne emocje, aby w przyszłości lepiej radzić sobie w podobnych sytuacjach. Gdy doświadczamy trudnych sytuacji, nasz umysł często próbuje zrozumieć, dlaczego się zdarzyły i jak można było ich uniknąć. Skupianie uwagi na tych wydarzeniach może wynikać z potrzeby znalezienia rozwiązania problemu lub zrozumienia przyczyn, co prowadzi do wielokrotnego analizowania sytuacji
Analiza przyczyn rozstania i konsekwencji tego wydarzenia może wiązać się początkowo z większym bólem emocjonalnym, ale w dłuższej perspektywie może przynosić lepsze szanse na adaptację i odzyskanie równowagi emocjonalnej. Jednakże, gdy kotwiczenie uwagi na negatywnych doświadczeniach staje się obsesyjne i niekontrolowane, może prowadzić do chronicznego cierpienia psychicznego i tym samym utrudniać proces zdrowienia. Szczególnie gdy kotwiczenie uwagi prowadzi do zaniedbywania innych aspektów życia, takich jak relacje społeczne, praca czy hobby, co dalszym ciągiem pogłębia ból emocjonalny i utrudnia powrót do normalności.
Jak zaadoptować stratę
Radzenie sobie z bólem po zdradzie lub rozstaniu to proces złożony, który wymaga wielu działań i wsparcia. Włączając aspekty terapii poznawczo-behawioralnej oraz wsparcia społecznego, możemy zapewnić sobie lepsze szanse na zdrowienie emocjonalne.
Akceptacja emocji
Akceptacja własnych emocji jest kluczowym elementem radzenia sobie z bólem. Umożliwia lepsze zrozumienie siebie i sytuacji w której się znaleźliśmy, redukcję stresu, znalezienie rozwiązania. Może wpłynąć na kolejne lepsze wybory, które ty razem wplyną na budowanie zdrowszych i bezpieczniejszych relacji i zdecydowanie pogłębić nasz rozwój osobisty i duchowy.
Skupienie się na identyfikowaniu i zmianie myśli oraz przekonań, które przyczyniają się do cierpienia emocjonalnego, jest istotne, ponieważ pozwala osobie cierpiącej na przepracowanie negatywnych wzorców myślenia i podejścia do życia.
Poprzez świadomość własnych myśli i przekonań oraz pracę nad nimi, człowiek może stopniowo zastępować negatywne myślenie bardziej pozytywnymi i konstruktywnymi sposobami postrzegania siebie i otaczającego świata.
Wsparcie społeczne
Silne relacje społeczne mogą pomóc w łagodzeniu bólu emocjonalnego oraz zapewnieniu wsparcia i zrozumienia w trudnych momentach. Bliscy ludzie mogą udzielić emocjonalnego wsparcia, zrozumienia czy uświadomienia perspektywy zewnętrznej tej sytuacji. Mogą pomóc osobie cierpiącej w odprowadzeniu uwagi od bólu emocjonalnego czy poczuć się znów bezpieczniej oraz przywrócić wiarę, że poradzi sobie z trudnościami.
Reakcje na zdradę lub rozstanie są bardzo indywidualne i zależą od wielu czynników, w tym od historii życiowej, wsparcia społecznego i osobistych mechanizmów radzenia sobie.
Strata bliskiej osoby, relacji czy marzeń prowadzi do przeżycia emocji takich jak smutek, żal czy poczucie pustki, które są naturalnymi reakcjami na stratę. Choć ból po stracie może być przytłaczający, warto pamiętać, że jest to także część procesu adaptacji i rozwoju osobistego. Zrozumienie i akceptacja własnych emocji, wsparcie bliskich oraz czas potrzebny do przepracowania żałoby, pozwala stopniowo odzyskiwać równowagę emocjonalną, znaleźć sens i siłę do kontynuowania życia pomimo straty. Warto pamiętać, że ból po stracie choć jest bolesnym i trudnym doświadczeniem. Może jednak prowadzić do głębszego zrozumienia samego siebie i otaczającego nas świata.
Blog Holistyczna. Psycholog i psychoterapeuta. Beata Matys-Wasilewska
Strona www stworzona w kreatorze WebWave.